Ataerkillik ailenin cinsiyet ve yaşa göre sınıflandırılması sonucu bireyler arasındaki ilişkilerin belirlendiği sosyal kurallar olarak tanımlanabilir. Ataerkil sistemde erkek kadın üzerinde hakka ve güce sahiptir.

Birçok durumda erkek hem sosyal hem de ekonomik baskınlık hakkına sahiptir. Bu sistemin güçlü olduğu toplumlarda erkekler üstün olarak algılandıklarından kadınları korumak ve kontrol altında tutmak zorundadırlar. Yani, namus kültürlerinde kadın bağımsız bir insan, bir özne olarak değil, mülkiyeti erkeğe ait olan bir nesne olarak algılanmaktadır.

Ataerkil toplumlarda kadının bedeni de toplumun ve özellikle mevcut durumunda hangi erkeğe bağlı ve bağımlı kabul ediliyorsa (baba, koca, erkek kardeş vs.), onun kontrolü altındadır. Buna bağlı olarak, herhangi bir nedenle kadının bedeni saf olarak kabul edilmiyorsa, erkek kadına karşı her türlü şiddeti uygulama hakkına sahip olarak kabul edilmektedir çünkü kadının namusu erkeğin şerefi olarak görülmektedir.

Ataerkil sistemde erkeksilik güçlü olma ve şiddet kullanmaya eğilimli olmayı içermektedir. Erkek, eşini, kız kardeşini, annesini veya kızını kontrol altında tutmalı ve namusuna herhangi bir zarar getirildiği durumda güç kullanmalıdır. Buna bağlı olarak, erken yaşlarda evlenen, eğitimsiz ve ekonomik bağımsızlığı olmayan kızların aile içi şiddete maruz kalma olasılıkları daha büyüktür. ‘Namuslu’ olmadıklarından şüphe edilen kız çocukları da öldürülmekte ya da intihara zorlanmaktadır. Bu tür suçlarda failin kendisi de küçük yaşlardaki kişiler olabilmektedir.