İŞ VE İSTİHDAM POLİTİKALARI
ÖZÜRLÜ MEMUR SEÇME SINAVI:
3 Ekim 2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik gereği tüm kamu kurum ve kuruluşlarına özürlü memur alımları Özürlü Memur Seçme Sınavı ve lise mezunu olamamış adaylar için kura sistemi ile atamlar yapılacak olup. ÖMSS yönetmeliği ile gelen yenilikler
- sınav iki yılda bir yapılacak olup, sınavın geçerlilik süresi iki yıldır.
- özürlü adayları için yaş sınırı yoktur.
- özürlünün alacağı puanla, atama öncesi kurumun belirleyeceği 5 kişiden oluşan bir atama onay komisyonu ile engellinin başvurduğu posizyona
engel durumunun uygun olup olmadığı değerlendirildikten sonra atama onayı olumlu veya olumsuz bir şekilde neticelendirilecektir.
Özel Sektör ve Devlet Kurumlarına Engelli Personel Alımları
2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu’na göre 50 ve daha fazla işçi çalışan kamu sektörü işyerlerinin en az %4, özel sektör işyerlerinin ise en az %3 oranında engelli istihdam etmesi yasal zorunluluktur. Engellilerin istihdamı Türkiye İş Kurumu tarafından ilgili işverenlere sağlanmaktadır. Ayrıca %3′lük yasal kotasının üzerinde engelli personel çalıştıran özel şirketlerin fazladan çalıştırdıkları engelli personele ait sigorta primleri devlet tarafından yatırılmaktadır.
Engelli Açısından İş Kanunu Maddeleri
- İş Kanunu Kanun Numarası: 4857 Özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu (1) Madde 30 – (Değişik : 15/5/2008-5763/2 md.)
"İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç özürlü, kamu işyerlerinde ise yüzde dört özürlü ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.."
İşveren Açısından İş Kanunu Maddeleri
- İş Kanunu Kanun Numarası : 4857 Özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu (1) Madde 30 – (Değişik : 15/5/2008-5763/2 md.)
"..kontenjan fazlası özürlü çalıştıran, yükümlü olmadıkları halde özürlü çalıştıran işverenlerin bu şekilde çalıştırdıkları her bir özürlü için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin yüzde ellisi Hazinece karşılanır.."
- Özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğuna aykırılık
Cezai müeyyide İş Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu yükümlülük yerine getirilmediği takdirde işverene veya işveren vekiline çalıştırmadığı her engelli ve çalıştırmadığı her ay için 2019 yılında 3250 TL’dir.
Engelli Vatandaşların Emeklilik Hakkı
Engel derecelerine göre emekli olmak için aşağıdaki şartları taşıması gerekmektedir. Bunlar;
- 08.1991 tarihinden önce 12 yıldan daha fazla sigortalılık süresi olanların engelli dereceleri fark etmeksizin; 15 yıl ve 3600 prim günü ile emekli olmaları gerekir.
- 08.2003 tarihinden sonra sigortalı olan ikinci dereceden engelli bireyler ise 18 yıl ve 4000 prim günü;
- Üçüncü dereceden engelliler ise 20 yıl 4400 prim gününü doldurduktan sonra emekli olabilirler.
Yüzde 40 Engelli Hakları
Yüzde 40 oranında engel sahibi olan çalışanların haklarına bakıldığında, 5378 Sayılı Engelliler Yasası kapsamında hakları belirtilmektedir. Yüzde 40 engelli vatandaşın uygun şartlarda olması durumunda erken emekliliğe hak kazanma durumu vardır. Ayrıca 18 yaşını tamamlamış olan ve %40 engelli olan vatandaşlara şartlara uygunluk sağlamaları durumunda maaş bağlanmaktadır. Engelli bireyler engelli kimlik kartı alarak sosyal hayat içerisinde kendilerine sunulan avantajlardan, kampanya ve desteklerden daha kolay bir şekilde yararlanabilirler. 5378 Sayılı Yasaya göre yüzde 40-59 oranında engelli olan vatandaşa 3. derecede vergi indirimi sağlanmaktadır.
