Travmatik Beyin Hasarı Nedir?
En ağır özürlü gruplarından birinin oluşmasına neden olabilen travmatik beyin hasarı (TBH) en başta trafik kazaları olmak üzere yüksekten düşme, iş kazaları, darp gibi nedenlerle meydana gelmektedir. Artık ülkemizin günlük yaşantısına girmiş olan deprem gibi doğal, bina çökmesi gibi doğal olmayan felaketler de TBH’na yol açmaktadır.
Travmatik beyin hasarı (TBH), “Bir dış fiziksel gücün neden olduğu beyinde kazanılmış bir yaralanma” olarak tanımlanmaktadır. Genel olarak, tıbbi tanımlarda ise TBH’yi, “beyne; darbe, patlama veya bir merminin girmesi gibi harici mekanik güçlerden kaynaklanan hasar” şeklinde
yer almaktadır. TBH’nin literatürde kafa içi yaralanma veya kafa travması olarak da adlandırıldığı görülmektedir.
Beynimiz en önemli, en narin, en karmaşık, en muhteşem organımızdır. Beyin hasarı oluştuğunda, akciğer, karaciğer hasarı ya da kemik kırığında olduğu gibi bir iyileşme bekleyemeyiz. Birkaç saniye süren bir olay beynimizde yaptığı değişikliklerle yaşantımızı tamamen değiştirebilir. TBH bilişsel fonksiyonlarımızı etkileyebilir. Bellek, algılama, anlama, dikkat, sorun çözme, mantıklı düşünme gibi çok önemli işlevlerimizde değişiklikler, farklılıklar oluşabilir. TBH fiziksel sorunlara da yol açabilir. Kısmi felç, spastisite, denge ve koordinasyon bozukluğu, yutma güçlüğü bizi kişiye bağımlı hale getirebilir. TBH davranış değişikliklerine de yol açabilir. Depresyon, kişilik değişiklikleri,
saldırganlık, şiddet ve kontrol kaybı sonucu çevremizdeki insanların ve sevdiklerimizin ikileme girmelerine neden olabiliriz.
Travmatik Beyin Hasarı Sonrasında Ortaya Çıkan Sorunlar Nelerdir?
TBH kafa çiftlerinde işlev sorunlarına, duyu ve motor bozukluklarına, spastisiteye neden olabilir. Mental disfonksiyon, davranış, kişilik, karakter değişiklikleri, konuşma ve iletişim sorunları ortaya çıkabilir. TBH’da kırıklar, erken mobilizasyon paraartiküler ossifikasyona neden olabilir. TBH sonrası epileptik atak görülebilir. İlk iki yılda daha sıktır. Öte yandan antikonvülsif tedavi bilişsel işlevi bozabilir. Rehabilitasyona olumsuz etki yapabilir. TBH’nın kronik döneminde ağrılar ortaya çıkabilir. En sık olanı baş ağrısıdır. Daha sonra boyun, omuz ve bel ağrıları gelir. TBH’nda anksiyete, depresyon sıktır. Ayrıca, dikkatte azalma, konsantrasyon sorunları, kişilik değişiklikleri, aile ve arkadaş ilişkilerinde zorluklar, mesleki performansta düşüklük ve iş hayatında başarısızlık olabilir.
Travma sadece hastayı etkilemekle kalmaz, aynı zamanda tüm aileyi, özellikle de bakıcıyı etkiler. Bu bakımdan TBH, toplumun bir sorunu olarak görülmektedir. Ek olarak, TBH geçiren ebeveynlerin çocukları psikiyatrik bozukluklar açısından ciddi risk altındadır. TBH olan tüm hastalar bu bağlamda değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir
THB nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlıklar, beyin hasarı ve beyin işlev bozukluğu nedeniyle birtakım ruhsal bozukluklara ya da davranış bozukluklarına neden olmakta ve engel grupları içinde yer alarak, kişinin Engelli Raporu alması ile sonuçlanabilmektedir.
